🌬️ Türkiye Selçuklu Devleti Özet 10 Sınıf

r4wma0e. Türkiye Selçuklu Devleti ve Beyliklerin Durumu Türkiye Selçuklu Devleti 1243’te kaybedilen Kösedağ Savaşı’ndan sonra hızla zayıflamış ve Moğolların İlhanlı koluna bağlı hale gelmişti. Moğol egemenliği altında yaşamak istemeyen Türkmen toplulukları Batı Anadolu’ya göç ederek burada beylikler kurdular. Böylece Anadolu’da beylikler dönemi başlamış ve Türk siyasi birliği bozulmuştur. Türkmenlerin Batı Anadolu’ya yerleşmeleri bu bölgenin Türkleşmesini hızlandırmıştır. Türkiye Selçuklu Devleti’nin yıkılmasıyla birlikte Türk beylikleri arasında Anadolu’da egemenlik kurma mücadelesi başlamıştır. Merhaba arkadaşlar size bu yazımızda Tarih Konuları hakkında bilgi vereceğiz. Yazımızı okuyarak bilgi sahibi olabilirsiniz. Yerleşme ve Devletleşme Sürecinde Selçuklu Devleti Nedir? sorusunun cevabı aşağıda sizleri bekliyor… Yerleşme ve Devletleşme Sürecinde Selçuklu Devleti Anadolu’ya 1015 ve 1021 yılları arasında Oğuz göçleri yapılmıştır. Bu göçlerin yapılması Türklerin Anadolu’da yerleşmelerini kolaylaştırmıştır. Türkiye ismi on ikinci yüzyıl Latin ve Arap kaynaklarında ilk kez Turchia, Turkiya biçiminde geçmiştir. Malazgirt Muharebesi’nden sonra Anadolu’nun kapılarının Türklere açılmasının ardından Anadolu’da ilk Türk Beylikleri kurulmuştur. Bu beyliklerin kurulduğu dönemde Anadolu etnik olarak Ermeni, Rum, Süryani gibi farklı milletlerden oluşmaktaydı. Türkiye Selçuklu Devleti, Anadolu’da kurulmuş bir devlet olup, Anadolu’nun imar faaliyetlerine önem vermiştir. Bizans’ın Türklere karşı yaptığı mücadelelerde başarısız olması üzerine papadan yardım talep etmiş, papanın girişimleriyle haçlı orduları oluşturulmuştur. Haçlılara karşı Türkiye Selçuklu Devleti ve Eyyubi Devleti başarılı mücadeleler yapmışlardır. Anadolu’daki ilk siyasi teşekküllerin birbirleriyle ve çevre devletlerle olan ilişkileri uzlaşma ve çatışma bağlamında gerçekleşmiştir. Moğol İstilası’nın başlaması Türkiye Selçuklu Devleti’ni etkilemiştir. Kösedağ Muharebesi ile Türkiye Selçuklu Devleti yıkılma sürecine girmiştir. Anadolu’da yeniden beylikler bağımsızlıklarını ilan etmeye başlamışlar, siyasi birliktelik ortadan kalmıştır 10. Sınıf Tarih Konuları için Tıklayınız 10. Sınıfta Yer Alan Diğer Ders ve Konuları için Tıklayınız 22/11/2014 İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk İslam Devletleri 43,430 Görünümler BÜYÜK SELÇUKLU İMPARATORLUĞU 1040-1157 Büyük Selçuklu Devleti’ni kuranlar Oğuz Türkleridir. Türklerin büyük bir kolu olan Oğuzlar, bugünkü Türkiye Türklerinin de atalarıdır. Selçuklu Devleti, Oğuzların Uçoklara bağlı Kınık Boyu’na mensup Türkler tarafından kurulmuştur. X. yüzyılda Seyhun nehri ile Hazar Denizi arasında yerleşmiş olan Oğuzlar, burada Oğuzlar Devleti’ni kurmuşlardı. Bu devletin Subaşısı olan Selçuk Bey’in hükümdarla arası açılmış ve merkezden ayrılarak Cent şehrine gelip yerleşmiş ve daha sonra İslamiyeti kabul etmiştir. Bu dönemden sonra İslamiyeti benimseyen Oğuzlara “Türkmen” denilmiştir. Zamanla birçok Türk boyu Selçuk Bey’in çevresinde toplanmış ve böylece Selçuk Bey’in otoritesi ve siyasi gücü artmıştır. Devlet, adını, tam bir devlet örgütü kurmadan ölen Selçuk Bey’den almıştır. Devletin gerçek kurucusu Tuğrul ve Çağrı Bey’dir. Selçuk Bey’in ölümünden sonra yerine oğlu Arslan Yabgu geçmiştir. Bu dönemde Gazneliler ile mücadeleler başladı. Gazneli Mahmut, Arslan Yabgu’yu hapsetti. TUĞRUL BEY DÖNEMİ Arslan Yabgu’dan sonra yönetim Tuğrul Bey’in eline geçti. Kardeşi Çağrı Bey de Tuğrul Bey’in en önemli yardımcısı olarak görev yaptı. Tuğrul Bey devlet başkanlığı görevini yürütürken, Çağrı Bey ordu komutanı olarak askeri işleri yürütmüştür. Bu dönemde bir taraftan Anadolu’ya seferler yapılırken diğer taraftan da Gaznelilerle savaşmışlardır. Selçuklu topraklarına Türkmenlerin sürekli göç etmesi ve toprakların yetmemesi üzerine Selçuklular Horasan’a ilerlediler. Gazneliler ile yapılan Nesa 1035 ve Serahs 1038 savaşlarını kazanan Tuğrul Bey, Horasanı ele geçirip Nişabur’u aldı ve burayı kendine merkez edinerek adına para bastırıp hutbe okuttu. Böylece Büyük Selçuklu Devleti kurulmuş oldu 1038. DANDANAKAN SAVAŞI 1040 Horasan’ın Selçuklular eline geçmesi üzerine Sultan Mesut Selçuklular üzerine yürüdü, ancak yenildi. Böylece; – Horasan Selçuklular eline geçti. – Selçukluların kuruluşu tamamlandı. – Selçukluların İslam dünyasında otoritesi arttı. – Gazneliler yıkılış sürecine girdi. SELÇUKLU-ANADOLU İLİŞKİLERİ Anadolu’ya ilk akınlar Çağrı Bey tarafından yapılmıştır. Anadolu’ya akınlar üç aşamada gerçekleşmiştir. 1015-1040 arasındaki akınların amacı Anadolu’yu tanımak, ganimet elde etmektir. 1040-1071 arasındaki akınların amacı Bizans’ın direnişini kırmak, zayıflatmaktır. 1071 sonrası akınların amacı, Anadolu’yu yurt edinip yerleşmektir. Selçukluların Anadolu’yu yurt edinmek istemelerin temel nedeni Doğu’dan gelen Türkmenlere toprak bulmak isteğidir. PASİNLER SAVAŞI 1048 Selçuklu akınlarını durdurmak isteyen Bizans, Gürcü destekli ordusuyla Pasinler Ovası’nda Selçuklular ile yapılan savaşı kaybetti Gürcü Kralı Liparit esir edildi. Sonuçları – Anadoluya yapılan Türk akınları hızlandı. – Bizans, Gürcü Kralı Liparit’in bırakılması için fidye ödemek istemiş, ancak Tuğrul Bey fidye almadan kralı serbest bırakmıştır. – Bizans, bu jeste karşılık İstanbul’daki caminin onarılıp ibadete açılmasını ve Tuğrul adına hutbe okutulmasını kabul etmiştir. Önemi – Bizans ile yapılan ilk savaştır. – Bizans, Selçuklu egemenliğini tanımıştır. BAĞDAT SEFERİ Büveyhoğullarının Fatimilerin de desteğini alarak Abbasi Halifesini baskı altına alması üzerine halife Tuğrul Bey’den yardım istedi. 1055’te Bağdat’a gelen Tuğrul Bey, Abbasileri Büveyhoğulları baskısından kurtardı. Horasan’da çıkan bir isyanı bastırmak için sefere çıkınca, Büveyhoğuları tekrar Bağdat’a girince 1057’de ikinci kez Bağdat’a geldi, Büveyhoğullarını yıktı. Halifeyi korumasına aldı. Halife Tuğrul Bey’e “Doğunun ve Batının Sultanı” ünvanını verdi. Böylece İslam dünyasının siyasi liderliği Tuğrul Bey ile Türklere geçti. ALPASLAN DÖNEMİ 1064-1072 Tuğrul Bey’in 1063’te ölümüyle yerine Alpaslan geçti. Kars ve Ani kaleleri alınarak Anadolu’da ilk askeri üsler ele geçirildi. MALAZGİRT SAVAŞI 1071 Nedeni – Bizans açısından Anadolu’ya yapılan Türk akınlarını durdurmak, Bizans’ın kendi prestijini korumak istemesi – Türkler açısından Bizans’ın karışık durumundan yararlanıp Anadolu’yu yurt edinmek Türk ordusu kalabalık Bizans karşısında büyük bir zafer kazandı. Bu zafer, Türk ve Dünya tarihinde önemli sonuçlar doğurmuştur. MALAZGİRT SAVAŞI’NIN SONUÇLARI – Bizans’ın direnme gücü kırılmış, Türkler Anadolu’ya yerleşmeye başlamışlardır. – Türkiye Tarihi başlamıştır. – Türk-İslam dünyası üzerindeki Bizans baskısı sona ermiştir. – Türklerin Batı’ya ilerleyişini durduramayan Bizans, Papa’dan yardım istemiş, bu da Haçlı Seferleri’nin nedenlerinden biri olmuştur. – Türklerin İslam dünyasındaki önemi artmış ve Anadolu’da ilk Türk Beylikleri kurulmuştur. MELİKŞAH DÖNEMİ 1072-1092 Büyük Selçuklu Devleti’nin en parlak, en geniş sınırlara ulaştığı dönemdir. Anadolu’nun fethi sürdürülmüştür. Bu dönemin en önemli gelişmesi Anadolu Selçuklu Devleti’nin kurulmasıdır. Melikşah’ın ölümünden sonra oğulları arasında taht kavgaları başlamıştır. 1092-1118 arası fetret dönemidir. İktidarı ele geçiren Sultan Sencer, Selçuklulara son parlak dönemi yaşatmıştır. 1141’de Karahitaylar ile yapılan Katvan Savaşı yıkılma sürecini başlatmıştır. Yıkılma Nedenleri – Veraset sistemi nedeniyle çıkan taht kavgaları – Ülkede kurulan beyliklerin ve Atabeylerin bağımsız davranmaları – Katvan Savaşı’nın olumsuz etkileri – Batıni Tarikatı’nın olumsuz çalışmaları – Oğuz Ayaklanmaları – Abbasi Halifelerinin eski siyasi güçlerini yeniden kavuşmak istemeleri ANADOLU’NUN TÜRKLEŞME SÜRECİ TARİH 10 1. ÜNİTE YERLEŞME VE DEVLETLEŞME SÜRECİNDE SELÇUKLU TÜRKİYESİ 3. KONU Tarih ders notları, yks tarih ders notları, ayt tarih ders notları, tyt tarih ders notları, tarih özet, tarih 9 ders notları, tarih 10 ders notları, tarih 11 ders notları, inkılap tarihi ders notları, çağdaş Türk ve dünya tarihi ders notları, güncel tarih ders notları, özet konu anlatım, kısa tarih, yeni kitaba göre hazırlanmış ders notları, yeni müfredat tarih ANADOLU’NUN TÜRKLEŞME SÜRECİ ANADOLU’DA KURULAN İLK TÜRK BEYLİKLERİ DANİŞMENTLİLER 1080-1178 SALTUKLULAR 1072-1202 MENGÜCEKLİLER 1080-1228 ARTUKLULAR 1102-1231 ÇAKA BEYLİĞİ 1081-1093 Malazgirt Savaşı sonrasında Anadolu’da kurulan diğer Türk beylikleri TÜRKİYE SELÇUKLU DEVLETİ 1077-1308 Türkiye Selçuklu-Bizans Mücadeleleri ANADOLU’DA KURULAN İLK TÜRK BEYLİKLERİ Malazgirt Savaşı’ndan sonra Anadolu’ya yönelik fetih hareketleri hızlandı. Bunda Büyük Selçuklu Hükümdarı Alp Arslan’ın fethedilen bölgeyi fetheden komutana kılıç hakkı olarak vermesi de etkili oldu. Başlangıçta Büyük Selçuklu Devleti’ne bağlı olan komutan ve beyler, zamanla Büyük Selçuklu otoritesinin zayıflamasından faydalanarak bağımsız hareket etmeye başladılar. DANİŞMENTLİLER 1080-1178 Danişment oğlu Gümüştekin Ahmet tarafından Sivas merkez olmak üzere Orta Anadolu’da kuruldu 1080. Beyliğin sınırları zamanla Tokat, Niksar, Amasya, Çankırı, Çorum, Kastamonu, Kayseri, Elbistan ve Malatya illerini içine alacak şekilde genişledi. Ahmet Gazi, Türkiye Selçuklu Hükümdarı I. Kılıç Arslan ile birlikte Haçlı ordularına karşı savaştı. Emir Gazi; Haçlılara, Bizanslılara ve Ermenilere karşı giriştiği mücadelelerde başarılı oldu. Türkiye Selçuklu Hükümdarı II. Kılıç Arslan Danişmentlilere son verdi. Danişmentli eserleri Tokat’ta Yağıbasan Medresesi Anadolu’nun ilk medresesi, Kayseri’de Ulu Cami , Amasya’da Hilafet Gazi Kümbeti’dir. Danişment Gazi Destanı’nda Türklerin Anadolu’yu yurt tutma çabaları ve kahramanlıkları anlatılır. SALTUKLULAR 1072-1202 Beyliğin merkezi Erzurum’dur. Kurucusu, Alp Arslan’ın komutanlarından Ebu’l Kasım Saltuk’tur. Gürcülerle mücadele etmişlerdir. Haçlı Seferleri esnasında Türkiye Selçuklu Devleti’ne destek vermişlerdir. Saltuklulara ait önemli eserler Erzurum’daki Kale Camisi, Tepsi Minare, Ulu Cami, Üç Kümbetler ve Tercan’daki Mama Hatun Kümbeti MENGÜCEKLİLER 1080-1228 Mengücek Gazi tarafından Erzincan, Kemah, Divriği ve Şebinkarahisar dolaylarında kuruldu. Erzincan ve Divriği kolu olmak üzere ikiye ayrıldı. Türkiye Selçuklu Hükümdarı I. Alâeddin Keykubat, Erzincan koluna son verdi. Divriği kolu ise Türkiye Selçuklularına bağlı olarak varlığını sürdürdü. 1228’de tamamen bu devlete katıldı. Mengücekliler’in önemli eserleri arasında Divriği Ulu Cami UNESCO Dünya miras listesinde ve Sitte Melik Kümbeti yer almaktadır. ARTUKLULAR 1102-1231 Artuk Bey’in ölümünden sonra oğulları İlgazi ve Sökmen Diyarbakır’a geldiler. Bu bölgede Artukoğullarını kurarak üç koldan yönetim sürdüler 1102. Bu kollar, Hısnıkeyfa Hasankeyf Artukluları, Mardin Artukluları ve Harput Artuklularıdır. Artuklular, Eyyubi Devleti ile ittifak yaparak Haçlı Seferleri’ne karşı; Türkiye Selçuklu Devleti ile ittifak yaparak Bizans’a karşı başarılı mücadeleler verdiler. Diyarbakır’daki Ulu Cami, Mardin’de Zinciriye ve Mesudiye medreseleri, Ulu Cami, Babüsur Camisi ve Batman Çayı üzerindeki Malabadi Köprüsü önemli eserleridir. Dünyanın ünlü fizikçileri arasında gösterilen El-Cezeri bu dönemde önemli bilimsel çalışmalarda bulundu. El-Cezeri’nin ilk robotu yapıp çalıştırdığı kabul edilir. ÇAKA BEYLİĞİ 1081-1093 İlk Türk denizcisi olarak kabul edilen Çaka Bey Bizans’a karşı başarılı mücadeleler sergiledi. İzmir’e gelerek burada kendi adıyla beyliğini kurdu. İstanbul’u kuşatmak için Peçenek Türkleri ve Türkiye Selçuklu Devleti ile ittifak oluşturdu. Bizans’ın oyununa gelen I. Kılıç Arslan, Çaka Bey’i öldürttü. Bu karışıklıktan yararlanan Bizans, İzmir’i yeniden ele geçirerek Çaka Beyliği’ne son verdi 1093. DİĞER TÜRK BEYLİKLERİ Sökmenliler Ahlatşahlılar 1100-1208 Van, Erçiş, Tatvan, Muş İnançoğulları Ladik Beyliği 1261-1368 Denizli, Ladik Dilmaçoğulları Togan Arslanoğulları 1085-1394 Bitlis, Erzen İnaloğulları 1098-1183 Diyarbakır, Ergani Tanrıvermişoğulları 1081 - 1093 Efes Çubukoğulları 1085-1213 Harput TÜRKİYE SELÇUKLU DEVLETİ’NİN KURULUŞU1077-1308 Kurucusu, Selçuklu soyundan Oğuzların Kınık Boyu Süleyman Şah’tır. Alp Arslan Dönemi’nde Anadolu fetihlerine katılan Süleyman Şah, Bizans’taki karışıklıklardan yararlanarak 1075 yılında İznik’i fethetti. Ancak bir süre kardeşi Mansur’un çıkardığı ayaklanma ile uğraştı. Bu olaylardan sonra Melik Şah gönderdiği bir fermanla Anadolu Sultanlığını Süleyman Şah’a verdi. Böylece İznik merkez olmak üzere Türkiye Selçuklu Devleti kurulmuş oldu 1077. Süleyman Şah, Halep’i de almak isteyince Suriye Selçuklu Sultanı Tutuş ile arası açıldı. Halep civarında yapılan savaşı Süleyman Şah kaybetti ve savaş meydanında öldü 1086. I. Kılıç Arslan Dönemi 1092-1107 Süleyman Şah’ın vefatı ile bozulan devlet düzenini sağladıktan sonra Bizans üzerinde baskı kurdu. Bu sırada Çaka Bey de İstanbul’u kuşatma planları yapıyordu. Çaka Bey’in daha fazla güçlenmesinden çekinen I. Kılıç Arslan, Bizans’ın oyununa gelerek Çaka Bey’i öldürttü. Haçlı ordularının Anadolu’ya doğru ilerlediği haberini aldı. İznik’e gelerek şehri savunmaya başladı. Kalabalık Haçlı kuvvetleri karşısında İznik’i terk ederek devletin merkezini Konya’ya taşıdı. I. Mesut Dönemi 1116-1155 I. Mesut, Konya civarında Bizans ordusunu ağır bir yenilgiye uğrattı. Bu arada II. Haçlı ordusunun Anadolu’ya doğru ilerlediğini öğrenince Bizans’la antlaşma yapmak zorunda kaldı. Antlaşmaya göre Antalya ve çevresindeki bazı yerler Bizans’a bırakıldı. II. Kılıç Arslan Dönemi 1155-1192 Haçlı Seferleri’nin Anadolu’da yarattığı otorite boşluğundan faydalanan Bizans İmparatoru Manuel Komnenos, Türkleri Anadolu’dan tamamen atmak için harekete geçti. Miryokefalon Savaşını Türkiye Selçuklu Devleti kazandı 1176. Miryokefalon Zaferi sonucunda Bizans’ın Anadolu’yu Türklerden geri alabilme umutları sona erdi. Anadolu kesin olarak Türk yurdu oldu. Bu tarihten sonra Anadolu’ya Türkiye denmeye başlandı. Türklerin batıya ilerleyişi hızlandı. Batı Anadolu’da Türk nüfusu arttı. Anadolu’daki ticaret yollarının denetimi büyük ölçüde Türkiye Selçuklu Devleti’ne geçti.

türkiye selçuklu devleti özet 10 sınıf